Sửa đổi Luật HTX 2012: 'Chìa khóa' để khu vực HTX bứt phá

Thứ ba - 14/09/2021 04:28 0
Qua thực tiễn hoạt động và sản xuất của các HTX cho thấy, việc sửa đổi, bổ sung một số điều trong Luật HTX 2012 là cần thiết, nhằm tạo động lực cho mô hình kinh tế tập thể phát triển và thích ứng với thị trường.
Tại Hội Nghị trực tuyến Ban Thường vụ Liên minh HTX Việt Nam được tổ chức ngày 10/9 để lấy ý kiến dự thảo tờ trình báo cáo và hồ sơ đề nghị sửa đổi Luật HTX 2012, bà Lê Thị Tâm, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình kiến nghị, nên đổi tên từ Luật HTX 2012 thành Luật Các tổ chức Kinh tế tập thể vì lần này tích hợp cả các tổ hợp tác (THT), Liên hiệp HTX. Bởi, nếu gọi là Luật HTX 2012 thì chưa bao quát hết được các đối tượng và phạm vi điều chỉnh.
Thủ tục chưa tinh gọn
Bà Tâm phân tích, tại điều 12 về Chế độ lưu giữ tài liệu và minh bạch thông tin trong HTX, Liên hiệp HTX có nội dung: "Bổ sung quy định thông tin HTX cung cấp cho thành viên bao gồm: điều lệ, biên bản họp đại hội thành viên và ban giám đốc, danh sách thành viên, tỷ lệ vốn góp thành viên và nội dung khác quy định trong điều lệ HTX".
"Theo tôi điều này chưa phù hợp vì các văn bản này đều được công bố trên cổng thông tin quốc gia và càng không phù hợp với những HTX có trên 1.000 thành viên, từ đó gây bất cập cho HTX", bà Tâm nói.
 
 
Việc nộp phương án sản xuất kinh doanh khi đăng ký thành lập HTX còn mang tính hình thức, không phục vụ công tác quản lý.

Hay tại Điều 25, tuy đã thống nhất cơ quan đăng ký HTX nhưng theo bà Tâm, nên bỏ quy định HTX phải nộp phương án sản xuất kinh doanh khi đăng ký thành lập. Vì thực tế tại Ninh Bình, Liên minh HTX tỉnh đã tư vấn cho các HTX về nộp phương án sản xuất kinh doanh nhưng điều này rất hình thức, không phục vụ công tác quản lý nhà nước.
Một trong những vấn đề chưa nhận được sự đồng tình của các đại biểu tại hội nghị, đó là quy định việc đăng ký thành lập HTX phải được thực hiện tại cơ quan cấp tỉnh (Sở Kế hoạch và Đầu tư). Điều này vừa gây khó khăn cho việc thống nhất quản lý của cơ quan nhà nước, vừa làm khó các HTX.
Ông Đỗ Phước Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai cho biết, nếu đánh giá việc từ trước đến nay Phòng Tài chính cấp huyện là nơi thực hiện thủ tục đăng ký thành lập HTX gây khó khăn cho việc thống nhất quản lý nhà nước thì việc đánh giá này chưa chính xác.
“Đăng ký kinh doanh chỉ là một khâu trong quá trình quản lý HTX, khâu này cấp xã, cấp huyện đều có thể làm được. Chính vì vậy, không cần đưa việc đăng ký kinh doanh bắt buộc phải là cấp tỉnh”, ông Dũng cho biết.
Cũng từ thực tiễn việc đăng ký của các HTX ở địa phương, ông Đỗ Nhân Đạo, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Yên Bái cho rằng, có những hộ ở vùng sâu, vùng xa ở Yên Bái muốn lên Sở Kế hoạch và Đầu tư phải đi 250km mà đường đi vô cùng khó khăn, trong khi cơ quan cấp huyện, cấp xã gần hơn. "Theo tôi, nếu bắt buộc phải lên cấp tỉnh để đăng ký thì nhiều người sẽ “thôi chẳng cần đăng ký thành lập HTX làm gì”, ông Đạo nói.
Quy định thành viên cứng nhắc
Theo đánh giá của các đại biểu, tại Điều 39 về cơ cấu HTX, Liên hiệp HTX, không nên bổ sung quy định tách làm hai bộ máy theo quy mô thành viên (HTX trên 30 thành viên bắt buộc tách làm 2 bộ máy đó là bộ máy điều hành riêng và quản lý riêng). Thay vào đó, nên để HTX tự quyết định cơ cấu HTX, không nên cứng nhắc.
Bà Nguyễn Thị Tâm cho biết, nếu làm được điều này sẽ làm tăng vai trò tự quyết của HTX cũng như đánh giá đúng bản chất của mô hình kinh tế tập thể.
Đồng tình với quan điểm không nên bổ sung quy định tách làm hai bộ máy theo quy mô thành viên, ông Nguyễn Văn Hiếu, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp, đánh giá nếu tách ra thì HTX sẽ không còn mang bản chất của tổ chức kinh tế tập thể, mà thực chất nó đã trở thành tổ chức kinh tế gia đình, tổ chức kinh tế tư nhân.
Ông Hiếu cũng cho biết, tại Điều 34 về đăng ký thành viên, HTX thành viên HTX, Liên hiệp HTX, cần mở rộng đối tượng thành viên HTX vẫn có thể là cán bộ Liên minh HTX tỉnh, thành phố. Bên cạnh đó, số lượng thành viên tối thiểu có thể giảm nhưng không được giảm đến 5 người.
“Chỉ Ban Giám đốc HTX đã chiếm 3 người, ngoài ra còn kế toán thì chỉ còn một người làm thành viên là không hợp lý”, ông Hiếu phân tích.
Ông Đỗ Nhân Đạo cũng cho biết: “HTX tối thiểu phải có 10 thành viên mới ra tấm ra món. Trong đó, Chiến lược phát triển kinh tế tập thể của Chính phủ cũng đang khuyến khích HTX mở rộng quy mô, thành viên. Nếu HTX chỉ có tối thiểu 5 người thì không thể huy động được tính cộng đồng”.
 
Sửa đổi Luật HTX 2012 sẽ tạo đà cho HTX phát triển.

Thực tế cho thấy, muốn phát triển, buộc HTX phải sản xuất tập trung theo quy mô lớn và thu hút được nhiều thành viên tham gia. Việc này không chỉ giúp HTX tạo thế cạnh tranh, thu hút doanh nghiệp đối tác mà còn mang lại những lợi ích thiết thực là giảm chi phí đầu tư, tăng lợi nhuận. Chính vì vậy, ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên cho rằng, nếu giảm số lượng thành viên là không phù hợp với nhu cầu, điều kiện phát triển trong tình hình hiện nay. Thay vào đó, cần tăng số lượng thành viên lên 10-15 người để tăng độ liên kết.
“Cả nước đang đẩy mạnh giảm sản xuất nhỏ lẻ, tăng quy mô hướng đến sản xuất chuỗi hàng hóa. Nếu giảm thành viên thì sẽ xuất hiện những HTX quy mô li ti, quá bé, không thể liên kết và sản xuất ra số lượng hàng hóa lớn”, ông Dũng nhận định.
Quy định rõ về loại hình HTX
Theo Liên minh HTX Việt Nam, đến tháng 6/2021, cả nước có 26.145 HTX, tăng 863 HTX so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, 17.060 HTX nông nghiệp, 7.897 HTX phi nông nghiệp, 1.188 Quỹ tín dụng nhân dân. Thực thế số HTX phi nông nghiệp chiếm số lượng không nhiều nhưng đã và đang đóng góp không nhỏ vào thúc đẩy kinh tế xã hội, tiêu biểu như HTX Rạch Gầm (Tiền Giang), HTX Vận tải Thống Nhất (Đồng Nai)...
Tuy nhiên, trong Dự thảo về sửa đổi, bổ sung Luật HTX 2012 chưa đề cập rõ ràng đến quy chế hoạt động của các HTX phi nông nghiệp. Điều này gây khó khăn trong việc sản xuất cũng như đánh giá hiệu quả hoạt động của các HTX phi nông nghiệp.
Đơn cử như các quy định về thành viên, tỷ lệ góp vốn hay chính sách ưu đãi về thuế, tiền sử dụng đất, lệ phí đăng ký HTX chưa được thực hiện nên chưa tạo đà cho HTX phi nông nghiệp phát triển.
Ông Nguyễn Xuân Thiện, Chủ tịch HĐQT HTX vận tải Thống Nhất (Đồng Nai), cho biết nếu theo Luật HTX 2012, số lượng hành khách là thành viên của HTX phải chiếm 70-80%, còn lại HTX mới phục vụ khách bên ngoài, tức không phải là thành viên HTX. Tuy nhiên, thành viên hiện nay đều có xe, ít ai sử dụng dịch vụ của HTX mà chủ yếu là phục vụ khách ngoài để làm kinh tế.
Chính vì vậy, HTX không thể đáp ứng tỷ lệ sử dụng dịch vụ trên 70% mà chỉ có thể đáp ứng được tỉ lệ nhu cầu việc làm cho thành viên HTX là trên 80%.
Trên thực tế, thế mạnh của các HTX phi nông nghiệp là giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, thành viên. Có những HTX, khách hàng phần lớn lại không phải là thành viên nên trong Dự thảo cần xem xét quy định rõ về quy chế, loại hình HTX như HTX vận tải, HTX thủy sản, Quỹ tín dụng với những thay đổi phù hợp thì các đơn vị kinh tế tập thể này mới có cơ sở để hoạt động. Đặc biệt, việc mở rộng đối tượng sử dụng dịch vụ của HTX (cả HTX nông nghiệp và phi nông nghiệp) sẽ giúp HTX đa dạng hóa đầu ra, phù hợp trong cơ chế thị trường hiện nay.
Lưu ý về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Tâm, cho biết Điều 16 tại Dự thảo sửa đổi Luật HTX 2012 đã bổ sung quy định rõ hơn về các công chức viên chức nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp được khuyến khích làm thành viên HTX để sử dụng sản phẩm và dịch vụ của HTX cung cấp. Đồng thời các đơn vị này sẽ hỗ trợ, tư vấn cho HTX trong quá trình sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, cần phải thêm nội dung: "Thành viên HTX có thể sử dụng sản phẩm của HTX hoặc không sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX. Bởi có những người tham gia ở mức độ liên kết hay do hình thức kinh doanh đặc trưng nào đó nên không thể ép họ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX".
Có thể thấy việc sửa đổi, bổ sung Luật HTX 2012 cần phải phù hợp với thực tiễn. Bởi HTX là tổ chức kinh tế nên phải hoạt động theo cơ chế thị trường. HTX phải vừa phục vụ tốt thành viên, vừa phải hoạt động có hiệu quả để HTX có tích lũy, từ đó mang lại niềm tin cho các thành viên khi tham gia HTX. Việc sửa đổi Luật HTX 2012 phải bảo đảm tạo điều kiện HTX hoạt động trên nguyên tắc tự chủ, nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững.
Hạt nhân của kinh tế tập thể chính là HTX mà việc liên kết thiếu bền vững do nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân do cơ chế chính sách chưa hoàn thiện. Chính vì vậy, theo ông Đỗ Phước Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai, khi sửa đổi Luật HTX cần xem xét làm sao để mô hình HTX thích ứng với điều kiện thế giới nhưng cũng cần phải phù hợp với đặc thù của nước ta.
 
Mở rộng sản xuất theo hướng hàng hóa là đích tới của nhiều HTX, chính vì vậy, thu hút thành viên là điều cần thiết.
 
Ông Đỗ Phước Dũng cũng cho rằng cần điều chỉnh lại vì trong trang 31 của Báo cáo tác động của Luật HTX 2012, có nội dung “Liên minh HTX Việt Nam phải đăng ký hoạt động” điều này mâu thuẫn vì Liên minh HTX Việt Nam là một tổ chức do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ. Bên cạnh đó, trong Chính sách ưu đãi của Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật HTX 2012 cần phải xác định rõ: Nếu các chính sách mà doanh nghiệp, HTX được hưởng thì các doanh nghiệp hình thành trong HTX cũng phải được hưởng thì mới bảo đảm sự công bằng và kích thích môi liên kết trong sản xuất.
Trước những ý kiến của các đại biểu, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, sửa đổi, bổ sung Luật HTX 2012 là một quy trình từ thực tiễn đến lý thuyết. Muốn thành công và mang lại hiệu quả, phải lưu ý đến chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.
Để có những đóng góp thấu đáo vào Dự thảo sửa đổi và bổ sung Luật HTX 2012 mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo yêu cầu các đơn vị tại Liên minh HTX Việt Nam cần tập trung so sánh Luật HTX với Luật Doanh nghiệp để chủ thể người dân khi tham gia có thể chủ động lựa chọn mô hình phù hợp. Tiếp theo là so sánh Luật HTX năm 1996, 2003 và 2012; So sánh HTX nông nghiệp và phi nông nghiệp (đặc điểm sản xuất, quy chế hoạt động, bộ máy..).
“Qua đây, Liên minh HTX Việt Nam sẽ có cơ sở tham gia hoàn thiện Dự thảo sửa đổi và bổ sung Luật HTX 2012. Việc này là cần thiết để HTX hoạt động phù hợp và đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế”, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo khẳng định.
 
Ông Đỗ Nhân Đạo, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Yên Bái:
Dự thảo về sửa đổi bổ sung Luật HTX 2012 có đổi mới cả về nội dung và hình thức nhưng vẫn còn một số vấn đề, đó là: Tại Điều 4, nếu bổ sung thêm “Liên đoàn HTX” vào làm thành viên thì vai trò của tổ chức Liên minh HTX Việt Nam nói chung sẽ suy giảm. Điều 32, phần đăng ký, thông báo hoạt động của THT cần làm rõ các tổ chức KTTT là THT, HTX, Liên hiệp HTX. Tổ chức bảo vệ quyền lợi ích của KTTT là hệ thống Liên minh HTX Việt Nam.
Trong nguyên tắc hỗ trợ của Dự thảo cần ưu tiên HTX có số thành viên đông, thành viên là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa… thì mới tạo động lực cho người dân phát triển, tham gia HTX.
Ông Trần Văn Cứng, chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Tiền Giang:
Dự thảo đã có hẳn một chương về kiểm toán, nhưng quy định HTX thành lập sau 2 năm sẽ thực hiện kiểm toán độc lập thì HTX sẽ tan ngay, vì mô hình HTX cần thời gian để đưa vào quỹ đạo hoạt động. Chính vì vậy, cần điều chỉnh có thể kiểm toán hàng năm những giao cho Liên minh HTX Việt Nam tư vấn, sau đó cuối nhiệm kỳ sẽ thực hiện kiểm toán độc lập. Vì thực chất tại An Giang chỉ có mỗi Quỹ tín dụng nhân dân mới có kiểm toán, còn lại nếu HTX, liên hiệp HTX muốn kiểm toán là phải thuê người làm.
Ông Bùi Quang Tùng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng:
Mỗi loại hình HTX như vận tải, phi nông nghiệp… phải có một tiêu chí riêng thì mới có điểm tựa để hoạt động. Bên cạnh đó, nên bỏ tỷ lệ cung ứng sản phẩm vì điều này chỉ hợp với kinh doanh nhỏ lẻ. Ví dụ, một xe phân bón thì phải có nhiều người cùng mua thì mới có giá rẻ, còn quy định ít người mua thì không tạo được thuận lợi cho thành viên.
Huyền Trang

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Danh mục
kết nối cung cầu
Thủ tục hành chính
tap san 1
Thống kê truy cập
  • Đang truy cập19
  • Hôm nay14,687
  • Tháng hiện tại303,627
  • Tổng lượt truy cập15,024,685
Liên kết website
Thành viênThành viên
Tra cứu văn bản pháp quyTra cứu văn bản pháp quy
Liên hệ02383.842.858
Chỉ dẫn hành chínhHỗ trợ trực tuyến qua điện thoại
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây